Starten als zelfstandige in de zorg

Wil jij aan de slag als zzp’er in de zorg? Dan moet je diverse zaken regelen om aan de verplichtingen en voorwaarden te voldoen. Om je te helpen, vind je hieronder de tien belangrijkste stappen om te starten als zelfstandige in de zorg. Doorloop ze zorgvuldig en in deze volgorde. Zo leg je een stevige basis voor een succesvolle carrière als zelfstandig zorgprofessional. Ook geven we je handige tips.

Tien stappen om te starten als zelfstandige in de zorg:

  1. Schrijf je in bij de Kamer van Koophandel.
  2. Meld je aan bij het Zorgaanbiedersportaal.
  3. Vraag een AGB-code aan.
  4. Schrijf je in bij het SKJ-register.
  5. Sluit je aan bij een klachtenfunctionaris.
  6. Dek de risico’s af met de juiste verzekeringen.
  7. Leg een administratie aan of geef die uit handen.
  8. Vraag een VOG aan.
  9. Werk met een zorgdossier en zorgleefplan.
  10. Sluit je aan bij Collectief Draagkracht.

Stap 1. Schrijf je in bij de Kamer van Koophandel

Als zorg-zzp’er begin je een eenmanszaak. Die start je door het inschrijven van jouw onderneming in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel (KVK). Deze inschrijving is verplicht voor alle zelfstandige ondernemers. De inschrijvingskosten bij de KVK zijn bedrijfskosten en dus aftrekbaar in je aangifte inkomstenbelasting.

Drie belangrijke aandachtspunten bij starten als zelfstandige


  • Bedenk een unieke, herkenbare, passende, professionele naam voor je onderneming. Kies een bedrijfsnaam die goed laat zien wat je doet of gebruik je eigen naam. Zorg dat jouw bedrijfsnaam aan de regels voldoet en controleer bij de Naamchecker van de KVK of de door jou bedachte naam niet al bestaat.
  • Denk na over je bedrijfsomschrijving: houd die kort, zakelijk en duidelijk.
  • Kies de juiste bijbehorende SBI-code (Standaard Bedrijfsindeling) voor jouw bedrijfsactiviteiten. De code is belangrijk bij contacten met bijvoorbeeld verzekeringen, banken en overheidsinstanties. Hij moet passen bij het werk dat je als zzp’er in de zorg gaat doen. Het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft een handige lijst van alle bestaande SBI-codes. Voor thuiszorg wordt vaak SBI-code 88101 gebruikt. Onderneem je meerdere activiteiten, dan kunnen meerdere codes passend zijn.

Leestips op de website van de Kamer van Koophandel


Stap 2. Meld je aan bij het Zorgaanbiedersportaal

Start jij je onderneming na 1 januari 2022? Dan is de Wet Toetreding Zorgaanbieders (Wtza) op jou van toepassing (de meldplicht) en moet je je aanmelden bij het Zorgaanbiedersportaal. Was je voor 2022 al eens actief als zelfstandig zorgverlener, dan sta je mogelijk ingeschreven in het Landelijk Register Zorgaanbieders (LRZa). Omdat de gegevens in het Zorgaanbiedersportaal deels zijn overgenomen uit dit LRZa, hoef je je inschrijving dan niet nogmaals te doen. Dit kun je online controleren door op te zoeken of je al bekend bent in het portaal.

Goed om te weten bij starten als zelfstandige


  • Voor het aanmelden bij het Zorgaanbiedersportaal heb je eHerkenning nodig (een zakelijke DigiD voor toegang tot overheidsportalen).
  • Pas als je bent aangemeld bij het Zorgaanbiedersportaal, kun je een AGB-code aanvragen.

Lees ook onze pagina’s Wtza, eHerkenning aanvragen en Zorgaanbiedersportaal.

Stap 3. Vraag een AGB-code aan

Iedereen die als jeugdhulp of gezinshulp werkt, heeft een persoonlijke code Algemeen GegevensBeheer nodig, de AGB-code. Met deze achtcijferige code kun je inloggen op het declaratiesysteem van zorgverzekeraars. Ook in contracten met zorginstanties wordt de code gebruikt. AGB-codes voor individuele zorgverleners starten altijd met het cijfer 91 en AGB-codes voor zorgondernemingen starten altijd met 41. Je kunt je AGB-code gratis online aanvragen bij Vektis. Met jouw code sta je daarna geregistreerd in het openbare AGB-register van Vektis.

Lees meer over het aanvragen van een AGB-code op onze pagina AGB-code aanvragen.

Stap 4. Schrijf je in bij het SKJ-register

In de jeugdzorg zijn SKJ-geregistreerde professionals essentieel vanwege de Norm verantwoorde werktoedeling. Deze norm, van kracht sinds 2015, vereist dat werk wordt toegewezen op basis van specifieke kennis en vaardigheden. Voor sommige taken is een SKJ-registratie verplicht om hulp van goede kwaliteit te garanderen. Als zelfstandig jeugdhulpverlener op niveau 4 moet je daarom zijn geregistreerd bij de Stichting Kwaliteitsregister Jeugd (SKJ). Voor medisch geschoolde zorgverleners is een BIG-registratie vereist.

Herintreden en herregistreren

Ga je starten als zelfstandige, test dan via de registratiewizard van SKJ of jij je als zorgprofessional kunt registreren. Als je in het verleden al eerder bij de SKJ was geregistreerd, kun je herintreden. Ben je eenmaal SKJ-geregistreerd, dan moet je je iedere vijf jaar herregistreren. Dit doe je door aan te tonen dat je je voldoende actief professioneel hebt ontwikkeld om je vakbekwaamheid te behouden, door werkervaring op te doen en scholing te volgen.

Lees meer over het aanmelden voor een SKJ-registratie op onze pagina SKJ-registratie.

Stap 5. Sluit je aan bij een klachtenfunctionaris

Iedereen die zorgt krijgt, heeft het recht om hierover een klacht in te dienen. Het is belangrijk dat die klacht goed, snel en gratis wordt afgehandeld. Volgens de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) moet elke zorgaanbieder in Nederland daarom een klachtenfunctionaris hebben en bij een erkende geschilleninstantie zijn aangesloten. De klachtenfunctionaris bemiddelt onpartijdig bij een klacht tussen jou en je cliënt. Komen jullie er niet uit, dan kan je cliënt een rechtszaak aanspannen of de klacht laten beoordelen door de onafhankelijke geschilleninstantie.

Je kunt als zzp’er in de zorg kiezen uit diverse aanbieders en pakketten voor het afhandelen van klachten. Zoek op internet naar een klachtenfunctionaris of neem contact op met de Vereniging van Klachtenfunctionarissen In de Gezondheidszorg (VKiG). Hier vind je een lijst van onafhankelijke erkende geschilleninstanties in de zorg.

Stap 6. Dek de risico’s af met de juiste verzekeringen

Overal kan iets misgaan. Als je, zoals jij, vaak bij mensen thuis werkt, is het belangrijk om goed verzekerd te zijn voor schade of fouten. Je laat een lamp stukvallen of morst koffie op de bank van je cliënt, een gezinslid loopt door jouw schuld letselschade op, of je geeft een verkeerd advies met financiële schade als gevolg. Sluit een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering (AVB) af voor eventuele schade aan anderen of aan eigendommen van anderen tijdens het werk. En sluit een beroepsaansprakelijkheidsverzekering (BAV) af voor beroepsfouten zoals verkeerde adviezen, verkeerde handelingen of nalatigheid. Op internet kun je diverse aanbieders van deze verzekeringen met elkaar vergelijken.

Stap 7. Leg een administratie aan of geef die uit handen

Het is voor de Belastingdienst én voor jezelf heel belangrijk dat je je financiële administratie en je urenadministratie nauwkeurig bijhoudt. Ga je starten als zelfstandige, begin dan direct met het aanleggen van een gedegen administratie, of geef die uit handen aan een boekhouder of administrateur. Dit laatste kost wat meer, maar verdient zich zeker terug: het bespaart je tijd, voorkomt fouten, kan fiscale voordelen opleveren en geeft je de rust en zekerheid dat je financiële administratie goed is geregeld. Ook kan een administrateur jou helpen en adviseren bij het opzetten van je boekhouding.

Praktische tips voor een goede administratie


  • Schaf een gebruiksvriendelijke boekhoudsoftware aan of zoek een professioneel administrateur.
  • Houd zorgvuldig je uitgaven en inkomsten bij. Sla inkoop- en verkoopfacturen netjes op en maak een overzicht van je reiskosten en andere declaraties.
  • Stuur eens per maand facturen naar je cliënten. Je krijgt dit geld op je eigen rekening gestort en moet hierover eens per jaar inkomstenbelasting betalen. Houd hier altijd voldoende geld voor achter (30 tot 40 procent van je bruto-inkomsten).
  • De zorgverlening in de jeugd- en gezinshulp is meestal vrijgesteld van btw (omzetbelasting). Laat je hierover goed adviseren en zorg dat je voldoet aan de voorwaarden van de Belastingdienst. Lees ook de pagina Vrijstelling in de gezondheidszorg van de Belastingdienst.

Stap 8. Vraag een VOG aan

Een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) is een officiële verklaring die aantoont dat jouw gedrag in het verleden geen bezwaar vormt voor het vervullen van een specifieke taak of functie in de samenleving. Als jeugd- en gezinsprofessional werk je met kwetsbare mensen. Als je via Collectief Draagkracht een opdracht gaat uitvoeren, vragen wij altijd om een VOG die niet ouder is dan zes maanden.

Heb je geen recente VOG? Dan vullen wij een aanvraag voor je in. Met die aanvraag en je identiteitsbewijs ga je naar de gemeente van je eigen woonplaats. Jouw gemeente levert de aanvraag in bij screeningsautoriteit Justis (onderdeel van het Ministerie van Justitie en Veiligheid).

Lees meer over de Verklaring Omtrent het Gedrag op onze pagina VOG aanvragen.

Stap 9. Werk met een zorgdossier en zorgleefplan

Het is belangrijk dat je bij iedere zorgopdracht werkt met een zorgdossier. Hierin staan de gegevens over de cliënt en houd je het zorgleefplan en je evaluaties bij. Krijg je een opdracht via Collectief Draagkracht, dan zorgen wij dat er bij aanvang een zorgdossier is voor het adres waar je zorg gaat verlenen. Dit zorgdossier is opgesteld in Ons®, een softwarepakket voor het vastleggen, plannen en rapporteren van de zorg.

Het zorgleefplan in het zorgdossier is de basis voor de samenwerking tussen jou en je cliënt. Samen met de cliënt of zijn vertegenwoordiger, de huisarts, behandelend specialist en andere hulpverleningsinstanties leg je hierin alle zorgdoelen en afspraken vast over de zorg, ondersteuning en begeleiding van de cliënt. Bespreek regelmatig de voortgang met je cliënt en de betrokken instanties en pas het zorgleefplan aan als de behoeften en doelen veranderen.

Stap 10. Sluit je aan bij Collectief Draagkracht

Wil je starten als zelfstandige in de zorg, dan moet je veel regelen. Maar gelukkig sta je er als zelfstandig werkend jeugd- en gezinsprofessional niet alleen voor. Door je aan te sluiten bij Collectief Draagkracht, profiteer je van een netwerk van collega-professionals. Wij helpen je bij je zelfstandig ondernemerschap en bij het vinden van opdrachten, en ondersteunen je bij het leveren van zorg van hoge kwaliteit. Op de pagina Voor professionals vind je meer informatie over ons collectief en vertellen we hoe je je kunt aansluiten.

Ook belangrijk bij het starten als zelfstandige

  • Zorg dat je niet afhankelijk bent van één opdrachtgever of bemiddelingsbureau. De Belastingdienst kan dit zien als schijnzelfstandigheid. Het is verstandig om minstens drie opdrachtgevers per jaar te hebben. Lees hierover ook onze pagina Wet DBA.
  • Maak afspraken met cliënten en/of organisaties en leg die vast in een contract of overeenkomst.
  • Besteed minimaal 1.225 uren per kalenderjaar aan je onderneming, inclusief tijd voor reizen, overleg, dossiers en rapportages, administratie, acquisitie, scholing en intervisie. De Belastingdienst kan komen controleren, houd daarom een gedetailleerde urenregistratie bij. Let op: start jij halverwege het jaar? Ook dan telt de 1.225-urengrens!

Meer weten of hulp nodig? Neem contact met ons op.